Գործնական քերականություն դասարանական

1. Ընդգծված դերբայները դարձրո՛ւ բայեր:

Օրինակ`

Քայլող աղջիկ- աղջիկ, որը քայլում է:
Հեռացած ձմեռ- ձմեռը, որ հեռացել է:

Ա. Սլացող մեքենա– մեքենա, որը սլանում է, արևի շուրջը պտտվող մեքենա-մեքենա, որը պտտվում  է արևի շուրջը, թունելից դուրս եկող գնացք-գնացք, որը դուրս է գալիս թունելից, պատրաստակամորեն հորը մտնող երեխա-երեխա, ով պատրաստակամորեն մտնում է հորը, փոշու ու մրի մեջ աշխատող մարդիկ-մարդիկ ովքեր աշխատում են փոշու ու մրի մեջ;

Բ. Ընկած գրիչ-գրիչ, որը ընկել է, մոռացված երգ-երգ, որը մոռացվել է, թիթեռի հետևից ընկած երեխա -երեխա ով ընկել է թիթեռի հետևից, արձակված ու կախված վարագույր-վարագույր, որը արձակվաց է և կախված, լուծված խնդիր-խնդիր, որը լուծվել է, գիշերվա անձրևից խոնացացած օդ-օդ, որը խոնավացել է գիշերվա անձրևից:

2. Տրված բայերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝դիմավոր բայերի և դերբայների:

Դիմավոր-Փակել է, մտար, փակում եմ, մտնում է, փակեցիր, փակի՛ր, մտնեիր, կփակենք, մտի՛ր, պիտի փակեք, մտել էինք, փակել էիր, պիտի մտնի:

Դերբայ-մտնել, փակած, մտած, փակելիս, մտնելիս,

3. Տրված նախադասություններն այնպես փոխի՛ր, որ դիմավոր բայը դառնա համակատար դերբայ (իս վրջավորությամբ):

Օրինակ`

Երբ կենդանիների պահպանության խնդիրն էին լուծում, բազում դժվարությունների հանդիպեցին: -Կենդանիների պահպանության խնդիրը լուծելիս բազում դժվարությունների հանդիպեցին:

Երբ գետափին զբոսնում էր, հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ:

Գետափին զբոսնելիս, հանկարծ շների հալածվող մի եղջերու տեսավ:

Երբ երկրորդ խողովակաշարն էին կառուցում, պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի լինելու:

Երկրորդ խողովակաշարն կառուցելիս, պարզեցին, որ դա էլ բավարար չի լինելու:

Երբ գետակն անցնում էր, որս անող մի գայլաձուկ տեսավ:

Գետակն անցնելիս, որս անող մի գայլաձուկ տեսավ:

Երբ լսում էր ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներ այդ պայմաններում:

Լսելիս ընկերոջ պատմությունը, փորձում էր պատկերացնել, թե ինքն ի՞նչ կաներ այդ պայմաններում:

Երբ ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատում ես, կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ եղիիր:

ինչ-որ բան կամ ինչ-որ մեկին գնահատելիս, կտրուկ ու ծայրահեղ մի՛ եղիիր:

փորձելիս, ընդամենը մի փոքր սխալ էր արել, ու ոչինչ չէր ստացվել:

4. Տրված բայերից համակատար դերբայներ ստացի՛ր և դրանցով նախադասություններ կազմի՛ր:

Չափել-չափելիս-երկու ամսվա ընթացքում հասակը չափելիս կար մեծ տարներություն, շարժվել-շարժվելիս-նույնիսկ թեթև շարժվելիս, նրա գլուխը պտտվում էր, կապել-կապելիս-Նավաստիները պարանները կապելիս օգտագործում են հատուկ քարկապներ, մտնել-երեխաները մանկապարտեզ մտնելիս փոխում են իրենց կոշիկները, տեսնել-Աղջկան տեսնելիս՝ տղայի աչքերը փայլում են:

5. Տրված անորոշ դերբայների բացառական և գործիական հոլովներով (ուց, ով վերջավորությամբ ձևերով) նախադասություններ կազմի՛ր:

Լսել–լեսուց-նրա հարցը լսելուց հետո ես միանգամից տվեցի պատասխանը-լսելով-շատերը այսօր գիրքը կարդում են լսելով, բարձրանալ–բարձրանալուց-տղան վեց հարկ բարձրանալուց հետո տեսավ, որը վերելակը սկսեց աշխատել-բարձրանալով-բարձրանալով շենքի տանիք, մեր արջև է բացվում քաաղաքը, հեռանալ–հեռանալուց-հյուրանոցից հեռանալուց առաջ ստուգիր սենակդ-հեռանալով-երեխան հայրիկից հեռանալով կորցրեց նրան: